Wat zijn de risicofactoren van spataders?

De risicofactoren

Te veel bloed in de aders van de benen doet de druk stijgen. Daardoor ontstaan spataders. Je loopt meer risico door: erfelijkheid, vrouw-zijn, zwangerschap, leeftijd, ongezonde levensstijl, roken, hoge bloeddruk, warmte, lang rechtstaan of stilzitten en een voorgeschiedenis van diep veneuze trombose.

Hoe begint chronische veneuze ziekte? Je krijgt geregeld een gevoel van zware benen, pijn in je benen en nachtelijke krampen. Soms heb je gezwollen enkels, zeker op het einde van de dag of op warme dagen. 

En dan zie je het. Er kunnen spontaan blauwe vlekken op je benen verschijnen. Of kleine, paarse bloedvaatjes … Wat als de symptomen vaak terugkeren? Maar ja, ze zijn zo moeilijk te beschrijven. Toch wil dat niet zeggen dat je ze niet ernstig moet nemen.

Als spataders onstaan

Evolueert chronische veneuze ziekte verder, dan kunnen er spataders ontstaan. Ze kunnen niet alleen pijnlijk zijn maar ook je benen ontsieren. Eventueel wordt in zo’n spatader een bloedklonter gevormd die een oppervlakkige ‘thromboflebitis’ kan veroorzaken. In ernstige gevallen kan dat leiden tot een diepe veneuze trombose of longembolie (tijdens het ademhalen krijg je een benauwd gevoel, pijn op de borst en een verhoogde hartslag, ook hoest je bloed op).

Van oedeem naar open been

Omdat de allerkleinste bloedvaten aangetast worden, kan chronische veneuze ziekte op termijn ook oedeem of een overmatige ophoping van vocht in je onderste ledematen veroorzaken. Laat je het niet goed behandelen, dan kan er aantasting van de huid van enkels en kuiten ontstaan. 

Dat gaat zo:

• Eerst wordt de huid bruin – doordat het bloed in de aders blijft staan en er hemoglobine neerslaat in de huid.
• Daarna wordt de huid hard en kartonachtig – doordat toxische afvalstoffen zich erin opstapelen). De huid is dan erg fragiel en bij een klein trauma kan een grote, open wonde ontstaan. Zo’n wonde noemen artsen een veneus ulcus of ‘open been’. Het is een wonde die heel moeilijk spontaan geneest en je hebt er een specifieke behandeling voor nodig.

Evolutie veneuze ziekte?

Wat zijn de symptomen en tekenen van chronische veneuze ziekte?

Spataders

C0s: Symptomen zonder tekenen

Symptomen zoals een branderig gevoel en jeuk, zware en pijnlijke benen, een gevoel van gezwollen benen en nachtelijke krampen, maar nog geen zichtbare tekenen.

 

Spataders

C1: Teleangiëctasieën of 'spider veins'

De kleine, paarse haarvaatjes op de benen zijn zichtbaar: ze worden teleangiectasieën of spider veins genoemd, en zijn uitgezette intradermale (in de huid) adertjes met een diameter kleiner dan 1 mm.

 

Spataders

C2: Spataders

Spataders: worden gedefinieerd als subcutane (onderhuidse), verwijde aders met een diameter van 3 mm of meer, in staande positie. Ze zijn doorgaans kronkelig.

 

Spataders

C3: Oedeem

Oedeem ter hoogte van enkels of voeten: een frequente en typische klacht van gevorderde chronische veneuze ziekte. Oedeem wordt gedefinieerd als een toename van het vochtvolume in de huid en het onderhuidse weefsel.

Spataders

C4: Trofische stoornissen

Trofische stoornissen: aantasting van de huid, met eczema, huiduitslag en bruine verkleuring van de huid.

Spataders

C5 & C6: Genezen ulcus & actief ulcus

Genezing of … Actief veneus ulcus (ook ‘open been’ genoemd) meestal ter hoogte van de enkel.

Referenties

1 Aangepast van Eklöf et al. J Vasc Surg. 2004;40(6):1248-522.

Vat zware benen
niet te licht op

Bereken je veneuze leeftijd